Vertical farming, of het kweken van gewassen in verticaal gestapelde lagen, is wereldwijd in opkomst - van Noordwest-Europa en Noord-Amerika tot het Midden-Oosten en Azië - niet in de laatste plaats omdat het een aantal maatschappelijke trends ondersteunt. Vertical farms spelen bijvoorbeeld in op de groeiende consumententrend van lokaal inkopen, omdat deze volledig autonome, kunstmatig gecontroleerde omgevingen niet worden beïnvloed door het buitenklimaat en daarom bijna overal kunnen worden gebouwd. "Zelfs op afgelegen locaties en in stedelijke omgevingen zoals grote steden," zegt Tico van Leeuwen, Vertical Farming Specialist bij Grodan. "Dit maakt het mogelijk om lokale consumenten het hele jaar door verse producten te garanderen. Bovendien heeft het verminderen van de 'voedselkilometers' voordelen op het gebied van duurzaamheid in de vorm van minder broeikasuitstoot en ook minder voedselverspilling omdat de houdbaarheid van de producten wordt verlengd."
Vertical farms zijn ook op andere manieren beter voor de planeet. "De farms kunnen mogelijk worden aangedreven door hernieuwbare energie die bijvoorbeeld door de zon of de wind wordt opgewekt. En omdat ze ontworpen zijn om zo'n groot volume te produceren op een relatief klein oppervlak, maken vertical farms efficiënt gebruik van het land en zijn ze minder verstorend voor de lokale biodiversiteit," voegt hij eraan toe.
Steenwol als groeimedium
Gewassen in vertical farms kunnen worden gekweekt met behulp van verschillende technieken, zoals hydrocultuur, aquaponics en aeroponische teelt. "Welke methode er ook wordt gebruikt, het gaat erom dat de planten precies krijgen wat ze nodig hebben aan temperatuur, licht, vochtigheid, CO2 en voedingsstoffen om de gezondheid en vitaliteit van het gewas te optimaliseren. Om de juiste balans van voedingsstoffen te bereiken, is het juiste groeimedium nodig," zegt Tico. Er is een ruime keuze aan groeimediums, variërend van organische materialen zoals cocos, hennep, katoen en wol, tot anorganische substraten zoals steenwol. "Ze hebben allemaal hun eigen kenmerken, maar ik heb gemerkt dat veel exploitanten van vertical farms - vooral nieuwkomers in de sector - niet goed weten wat steenwol eigenlijk is en zich niet volledig bewust zijn van de voordelen ervan in vertical farming," vervolgt hij.
Nauwkeurige bestuurbaarheid
Een van de belangrijkste voordelen van steenwol is dat het een inerte substraat is. "Dit betekent dat het pH-neutraal is en in het begin geen EC bevat - in tegenstelling tot organische groeimediums, die altijd een bepaald niveau van natuurlijke voedingsstoffen bevatten. Dit maakt ze enigszins instabiel en zelfs het kleinste verschil in pH of EC kan een aanzienlijke invloed hebben op hoe het gewas groeit. Met steenwol begin je daarentegen bij nul, waardoor je de voedingsstoffenbalans met 100% precisie en zekerheid kunt sturen."
Een ander voordeel is de homogeniteit van steenwol als gefabriceerd product. "In tegenstelling tot organische groeimedia kunnen alle steenwol pluggen en cressplaten die we produceren met dezelfde dichtheid worden samengeperst. Dit zorgt ervoor dat onze producten identieke prestaties leveren, een uniform gewas ondersteunen en dat ze water en voedingsstoffen gelijkmatig rond de wortels verdelen. Bovendien heeft steenwol een lage lichtdoorlatendheid, zodat het helpt voorkomen dat potentieel schadelijk licht in het wortelgebied doordringt."
Bijdragen aan een steriele omgeving
Steriliteit is een andere essentiële factor in vertical farming - niet alleen aan het begin van elke teeltcyclus, maar ook tijdens de hele duur ervan. "Omdat er in vertical farming geen chemische gewasbeschermingsmiddelen gebruikt mogen worden, betekent dit dat als een plaag of ziekte toeslaat, het heel moeilijk kan zijn om er weer vanaf te komen - en geen enkele teler wil dat gedoe," stelt Tico. Een strikt beleid van beschermende kleding en ontsmetting helpt om te voorkomen dat plagen en ziekten van buitenaf worden binnengebracht, maar de rol van het groeimedium hierin wordt volgens Tico vaak onderschat. "Steenwol is een inert substraat dat wordt gemaakt door natuurlijk gesteente, basalt genaamd, te smelten tot 1600⁰C voordat het tot vezels wordt gesponnen en tot het groeimedium wordt gevormd. Geen enkele verontreiniging kan dat overleven - sterieler kan het niet! Naast het feit dat het eenvoudiger is om de reinigingswerkzaamheden na elke teeltcyclus uit te voeren, betekent het feit dat de substraat stevig en homogeen is, dat er absoluut geen kans is dat vezels in het bewateringssysteem lekken en het besmetten of verstoppen."
Een duurzame optie
De meeste vertical farm exploitanten willen graag laten zien dat ze duurzaamheid hoog in het vaandel hebben staan. Misschien vanwege de naam, wordt soms aangenomen dat een biologisch groeimedium beter past bij hun marktpositionering dan een anorganisch groeimedium. "Maar steenwol is eigenlijk ook een heel duurzame optie," legt Tico uit. "Basalt is een onuitputtelijke natuurlijke grondstof, dus het voorkomt de uitputting van natuurlijke hulpbronnen. Het kan ook relatief lokaal worden geproduceerd; bij Grodan hebben we bijvoorbeeld fabrieken in Europa en Noord-Amerika, dus het hoeft niet de halve wereld over te worden verscheept. Onze focus op recycling speelt hierbij een grote rol, aangezien onze producten.... . Sterker nog, we bieden veel van onze klanten een inzamel- en recyclingservice voor de gebruikte producten om de kringloop te sluiten."
Ondernemers ondersteunen
Grodan's pionierswerk op het gebied van recycling is slechts één voorbeeld van het innovatieve karakter van het bedrijf. "We hebben meer dan 50 jaar ervaring en zijn al jarenlang de eerste keuze als leverancier van hoogwaardige en betrouwbare groeimediums voor de hightech kassensector", legt Tico uit. "Telers komen naar ons voor onze solide technische begeleiding en ondersteuning, maar ook dankzij onze reputatie van een probleemoplossende aanpak. We werken nauw samen met elke klant om de optimale water- of voedingsoplossing te vinden voor hun specifieke situatie."
In dat opzicht past Grodan goed bij het experimentele en ondernemende karakter van exploitanten van vertical farms en turnkey-leveranciers van vertical farms. "We zoeken altijd graag de grenzen op en volgens mij zijn we nog lang niet aan de grenzen van wat voor soort gewassen winstgevend kunnen worden geteeld in vertical farms. Op dit moment doen we bijvoorbeeld veel interessante proeven met steenwol substraten - onder andere met aardbeien naast de 'usual suspects' zoals bladgroenten, kruiden en microgreens - en de resultaten zien er veelbelovend uit. Dus we willen onze ervaring graag inzetten om bedrijven te helpen onderzoeken hoe we samen nieuwe innovaties in de vertical farming industrie kunnen stimuleren," besluit hij.
